6: ik & marginaliteit

De marginale mens

Het begrip ‘marginaliteit’ (simpel gesteld: ‘randfiguur’ of ‘randgroep’ moeten zijn) heeft in mijn leven een grote rol gespeeld. De grote breuk met ‘de anderen’ vond plaats in het begin van de jaren zestig van de vorige eeuw.  

Nog altijd ervaar ik die merkwaardige ingreep in mijn bestaan als een met raadselen omgeven gebeurtenis, een soort opgedrongen vreemdelingschap, dat gepaard ging met een bijzonder onaangenaam bestraffingsproces, waarvan de kerm was en is dat ‘de buitenstaander’ gehaat dient te worden.
Wie zoiets meemaakt, wie een zee van blinde haat ontmoet die aangepaste anderen blindelings over hem uitstorten, die zal nooit meer begrip kunnen opbrengen voor wat aangepaste kleinburgers ‘de fatsoensmaatschappij’ noemen.

Wie het uitstoten en haten van onschuldige mensen ‘fatsoenlijk’ noemt deugt niet. Hij is blind voor de krachten waaraan aan de groep gebonden mensen zich volkomen onwetend uitleveren. Hetgeen voor mij de reden is in alles wat ik doe en zeg te wijzen op het belang van wat intellectuelen ‘het relativeren’ noemen.

 Zo een relativeringsproces wilde de literatuurscriptie zijn die een driejarige sociologiestudie aan de Universiteit van Utrecht afsloot (november 1969). Die scriptie werd vervaardigd in een tijd waarin universitaire studenten massaal kozen voor een anti-intellectuele beweging waarin de ideologie (het Marxisme-Maoïsme en de daaraan gekoppelde wil een nieuwe maatschappij – ja zelf ‘een nieuwe mens’ te willen scheppen) boven het nuchtere, objectief-wetenschappelijke verlangen naar kennisoverdracht werd geplaatst. Weten diende een moreel gebeuren te zijn. Alles wat niet de eigen moraal diende werd vrijblijvend hobbyisme genoemd.

Wie het gevecht van een naar weten en inzicht verlangende eenling belangrijker vindt dan het sadisme van blinde meerderheden wordt aangeraden een bezoekje te brengen aan de pagina waarop mijn literatuurscriptie (Sociale verandering, sociale beweging en marginaliteit) in zijn geheel te lezen is….